Όχι άλλη ερμηνεία των αριθμών- Υπάρχουν και οι καλές πρακτικές

Αν μείνουμε μόνο στους οικονομικούς δείκτες, δεν θα καταλάβουμε ποτέ τι έγινε και τι γίνεται σήμερα στη χώρα μας. Άλλωστε δεν υπάρχουν ποτέ ουδέτεροι αριθμοί κι όλα μπορούν να γίνουν προϊόν πολιτικής ερμηνείας. Παράδειγμα η ανεργία που μπορούμε να πούμε ότι αυξάνεται, μειώνεται ή σταθεροποιείται, ανάλογα με το τι θέλουμε να αναδείξουμε, αλλά σε κάθε περίπτωση θα αποκρύβεται ένα τεράστιο κοινωνικό πρόβλημα που απειλεί το μέλλον της χώρας με πολλαπλές συνέπειες. 

Ακόμα και ο ρυθμός ανάπτυξης που έγινε πάλι χτες αντικείμενο πολιτικής αντιπαράθεσης, μπορεί να μην αποκαλύπτει την πραγματικότητα. Η μεταπολεμική Ελλάδα γνώριζε τεράστιους ρυθμούς ανάπτυξης, την ίδια ώρα όμως κατά χιλιάδες οι νέοι της μετανάστευαν στο εξωτερικό ή εγκατέλειπαν την ύπαιθρο. Αντίστοιχα οι πολύ υψηλοί ρυθμοί ανάπτυξης τις δεκαετίες του ’90 και του 2000 δεν μπόρεσαν να μας αποκαλύψουν και το μέγεθος της κρίσης, της καταστροφής που ακολούθησε. 

Φυσικά είναι καλύτερα να έχεις θετική ανάπτυξη και να προσθέτεις στο ΑΕΠ παρά να αφαιρείς, αυτό δεν το συζητάμε. Η κρίση όμως θα πρέπει να μας έχει υποψιάσει ότι δεν είναι σημαντική από μόνη της η μεγέθυνση της οικονομίας. Γιατί στο κάτω κάτω, μπορεί με τον ίδιο ακριβώς τρόπο να κάνουμε τα ίδια ακριβώς λάθη που κάναμε ώστε να καταλήξουμε στην ύφεση.

Αυτή η συζήτηση για το πώς φτάσαμε ως εδώ, παρά τη μεγάλη ανάπτυξη, δεν έχει γίνει ακόμα. Αντίθετα επικαλύπτεται από ερμηνείες και προσεγγίσεις που προσπαθούν να χειραγωγήσουν παρά να εξηγήσουν. Παράδειγμα, το περίφημο δίλημμα περί ιδιωτικών και κρατικών επενδύσεων, ή το περί κόστους του Δημοσίου. Έχουμε τόση εμπειρία πια από τις οικονομίες άλλων χωρών που το μόνο που θα μπορούσαμε να κάνουμε, αντί να αγωνιζόμαστε να επιβάλλουμε τις ιδεοληψίες μας, είναι να αντιγράψουμε τις καλές πρακτικές των άλλων. Αλλά μάλλον κι αυτό δεν μας είναι τόσο εύκολο. 

Να τη σκαπουλάρουμε εμείς κι ας διαλύεται η κοινωνία

Υπάρχει πολύς κόσμος που πιστεύει ακόμα ότι μπορούμε σύντομα να ξαναγίνουμε όπως ήμασταν πριν από την κρίση.

Δεν το κάνει όμως με μία αίσθηση συλλογικότητας και κοινής προσπάθειας, όπως συνέβαινε σε κάποιο βαθμό τα πρώτα χρόνια με τις μεγάλες διαδηλώσεις και τις πλατείες. Τώρα, πολλοί θέλουν να επιστρέψουν οι καλές εποχές, πρωτίστως όμως να προλάβουν να ικανοποιηθούν πρώτοι πρώτοι.

Άλλοι επιδιώκουν ένα κάποιο επιπλέον επίδομα, άλλοι να κρατήσουν πάση θυσία μια θέση εργασίας, κάποιοι να εξαιρεθούν από μία θεσμική πρόβλεψη. Πολλά τα σχετικά αιτήματα ακόμα και δημοσίως και είναι βέβαιο ότι κατακλύζουν και τα βουλευτικά γραφεία.

Αλήθεια πιστεύουμε ότι εμείς μπορούμε να τη σκαπουλάρουμε κι ας διαλύεται η κοινωνία; Μάλλον ναι, απαντάνε πολλοί. Άρα, υπάρχει κάτι βαθύτερο πέρα από το ατομικό συμφέρον που ως ένα βαθμό θα μπορούσαμε να το θεωρήσουμε και εύλογο. Υπάρχει και πολύς κυνισμός και ωχαδερφισμός και μισανθρωπία. Αλλά μάλλον τα ξέραμε κι από παλιότερα αυτά, όταν ακόμα ήταν καλά τα πράγματα. Λέγαμε…

Γράφει ο ΦΙΛΗΜΩΝ ΚΑΡΑΜΗΤΣΟΣ

fkaramitsos@yahoo.gr