Τα capital controls τα είχαμε ξεχάσει με τα χρόνια. Η μερική άρση των περιορισμών και το γεγονός ότι η πλειοψηφία των πολιτών δεν είχε ιδιαίτερες καταθέσεις, άφησαν λίγο πίσω στη μνήμη μας, αυτήν τη μεγάλη περιπέτεια. Γιατί ως περιπέτεια την αντιληφθήκαμε όλοι το καλοκαίρι του 2015, τότε που σκεφτήκαμε για πρώτη φορά ότι δεν ήταν σίγουρο πως οι καταθέσεις στην τράπεζα θα ήταν και για πάντα στη διάθεσή μας.

Στην πράξη και τότε, οι συνέπειες για τους περισσότερους δεν ήταν μεγάλες και εξομαλύνθηκαν τις επόμενες εβδομάδες. Ήταν όμως μεγάλες για ένα κομμάτι της οικονομίας και κυρίως για την εικόνα της χώρας. Και ας μην υποτιμούμε την εικόνα μιας χώρας στον σημερινό παγκόσμιο ανταγωνισμό. Ακόμα και σήμερα, διεθνώς η Ελλάδα είναι η χώρα που έμεινε από λεφτά, που σπατάλησε τον πλούτο της, που καταστράφηκε. Είναι ένα αρνητικό παράδειγμα ακόμα και όταν είναι άδικο που δεν αναγνωρίζεται η μεγάλη προσπάθεια ανόρθωσης που έγινε και η οποία έφερε και τις πρωθυπουργικές ανακοινώσεις για το τέλος των περιορισμών στις τράπεζες.

Όσο κι αν μπορούμε να δώσουμε εξηγήσεις για την κρίση στην Ελλάδα και την εφαρμογή των μνημονίων, όσο κι αν αποδώσουμε τις ευθύνες σε όλους τους άλλους πλην των δικών μας, αυτό που θα πρέπει να αντιληφθούμε είναι ότι και η Ελλάδα όπως και όλος ο κόσμος, είναι ένα κομμάτι που διαπλέκεται με το παγκόσμιο σύστημα. Σε τέτοιο βαθμό που δεν μπορεί να πει μια μέρα «γεια, αποχωρώ». Δεν σου επιτρέπει το ίδιο το σύστημα να φύγεις, να κρυφτείς, να επιλέξεις κάτι άλλο. 

Θέματα όπως το χρέος, ο δανεισμός, ο ρυθμός ανάπτυξης, τα αποθέματα κεφαλαίου, το εμπορικό ισοζύγιο, δεν είναι παρά δείκτες της αλληλοσύνδεσης των οικονομιών και των κρατών.

Ας μην το ξεχνάμε…

Τι θα μπορούσαμε να είχαμε κάνει καλύτερα ακόμα και μέσα στην κρίση; Να περιορίζαμε την έξοδο από τις τράπεζες των κεφαλαίων. Των μεγάλων που έφευγαν στο εξωτερικό, αλλά και των μικρότερων που κρύβονταν στα στρώματα. Να είχαμε πιο δυνατές τράπεζες στις δύσκολες ώρες και να μπορούσαμε να έχουμε διαθέσιμα κεφάλαια για επενδύσεις. Δεν το καταφέραμε ούτε κι αυτό, κάτι που δείχνει και τις κυρίαρχες αντιλήψεις των Ελλήνων για το τι σημαίνει κοινή, εθνική οικονομία και συμφέρον. Αλλά αυτή είναι μία άλλη συζήτηση.

Ο χειμώνας της καθημερινότητας

Το καλοκαίρι δεν τελειώνει αν δεν δώσουμε εμείς σήμα. Ακόμα και τον Οκτώβριο κάμποσοι το κρατάνε ζωντανό στις παραλίες. Αν όμως καλοκαίρι είναι μία ατελείωτη περίοδο ελαφρότητας και ανεμελιάς, αυτό δεν μπορεί να αφορά τον πολύ κόσμο. Γιατί οι περισσότεροι δεν έχουν περιθώρια για ανέμελο και ανέφελο βίο.

Άλλωστε δεν χρειάζεται να αναφέρω κάτι δραματικό, όπως μια αρρώστια ή ένα ατύχημα που μπορεί να σε κρατήσει στο σπίτι κλεισμένο και αγχωμένο. Ούτε χρειάζεται να θίξω το θέμα με τα λεφτά, που χωρίς λεφτά δεν «αγοράζεις» εύκολα ελεύθερο χρόνο και καλή διάθεση.

Είναι τα πιο μικρά που σε γειώνουν στην καθημερινότητα και σε εμποδίζουν να έρθεις πιο κοντά στην καλοκαιρινή ραστώνη σύμφωνα με το κλισέ των ημερών. Η ραστώνη πάει περίπατο αν πρέπει να κάνεις υπερωρία στη δουλειά γιατί λείπουν όλοι με άδεια, αν πρέπει να παραδώσεις μια εργασία ή να κλείσεις μια συμφωνία ή έστω να βάψεις το σπίτι και να προετοιμαστείς για τη σχολική χρονιά που έρχεται.

Με άλλα λόγια, το καλοκαίρι το κυνηγάει ο χειμώνας της καθημερινότητας. Εξ ου και το «καλό χειμώνα» που έχουν όλοι με ευκολία στο στόμα. 

Γράφει ο ΦΙΛΗΜΩΝ ΚΑΡΑΜΗΤΣΟΣ

fkaramitsos@yahoo.gr