Άναψαν τα τηλέφωνα χτες μετά την ανακοίνωση των 700 περίπου ονομάτων που συμμετέχουν στην νέα επιτροπή ανασυγκρότησης του ΣΥΡΙΖΑ. Τα περισσότερα ονόματα ήταν αναμενόμενα αφού πέραν των ενεργών πολιτικών στελεχών του κόμματος από παλιότερα, οι περισσότεροι νέοι, είναι όσοι συμμετείχαν στις πρόσφατες εκλογές με την Προοδευτική Συμμαχία και τα τοπικά αυτοδιοικητικά σχήματα. Κάποια ονόματα που θα χαρακτηρίζονταν εκπλήξεις, είναι πρόσωπα από το ΠΑΣΟΚ, κυρίως της περιόδου της ηγεσίας Παπανδρέου, αλλά και όχι μόνο, που επίσης όμως δεν είχαν ταυτιστεί με τη στροφή κάποιων άλλων ομάδων του χώρου προς τη ΝΔ και παρέμεναν στον λεγόμενο προοδευτικό χώρο.

Πέραν όμως από κάποιες εντάσεις ανά περιοχές που θα προκύψουν και αναμένεται να σβήσουν μέχρι και τη Δευτέρα το πολύ, και αφού θα έχει μιλήσει και ο Αλέξης Τσίπρα στη συνάντηση της νέας επιτροπής το Σάββατο, αυτό που μένει ως γεύση είναι ακριβώς και αυτό που επιδίωξε η ηγεσία του ΣΥΡΙΖΑ να δείξει, ότι είναι δηλαδή το κόμμα που μπορεί να κινεί πράγματα και πρόσωπα, που θέλει να ανοίξει, να πιάσει όλο το εύρος του χώρου που θέλει να καλύψει, ότι ηγείται και έχει τον έλεγχο των κινήσεων

Για όσους δεν θέλουν να κατανοήσουν από αυτήν την πλευρά τις εξελίξεις, ας σκεφτούν τον απόηχο του συνεδρίου του ΠΑΣΟΚ την προηγούμενη μόλις εβδομάδα. Αν ακούστηκε κάποιος ήχος- γιατί για τον πολύ κόσμο πέρασε απαρατήρητο- ήταν αρνητικός ήχος, αμυντικός, χωρίς κίνηση.

Πού θα κριθεί όμως η ανασύνταξη των δυνάμεων του ΣΥΡΙΖΑ; Όχι προφανώς στην οργανωτική ετοιμότητα της νέας επιτροπής. Τέτοια όργανα δεν φτιάχνονται για να συνεδριάζουν και να δρουν, αλλά για να σηματοδοτούν. Για τη δουλειά, θα εκλεγούν άλλα πιο πρακτικά ενόψει και του συνεδρίου.

Η δουλειά που έχει να κάνει αυτή η νέα ηγετική ομάδα σε συνδυασμό και με τα άλλα θεσμικά όργανα του κόμματος είναι η πολιτική συγκρότηση του χώρου. Ακούγεται απλό, αλλά δεν είναι. Η νέα προοδευτική παράταξη που φιλοδοξεί να φτιάξει ο Αλέξης Τσίπρας πρέπει να έχει σαφή πολιτική πρόταση εξουσίας κόντρα σε αυτή που δημιουργεί αυτό το διάστημα ο Κυριάκος Μητσοτάκης. Πρόκειται για μία πολύ δύσκολη δουλειά.

Τα διλήμματα της εξουσίας

Ο λαϊκισμός και η εχθροπάθεια κατά της κοινωνίας κάποιων αξιωματούχων της νέας διακυβέρνησης είναι πρωτόγνωρος, τουλάχιστον σε ρητορικό επίπεδο.

Δύο μπορεί να είναι τα αίτια, πλην βεβαίως της υπεράσπισης της τάξης τους που είναι αναμενόμενη: 

Το πρώτο είναι ο φόβος ότι μπορεί να ξαναχάσουν την εξουσία όπως το 2015 και μάλιστα από τους "ξεβράκωτους". Ιστορικά μετά το 1789 αυτό το κίνητρο πυροδοτούσε και πυροδοτεί τον αγώνα για την εξουσία. 

Ο δεύτερος είναι ένα αίσθημα αδικίας για όσα έχασαν κάποιοι μέσα στην κρίση. Αυτό δεν έχει να κάνει τόσο με τους ίδιους τους πολιτικούς αυτής της ομάδας που στην πλειοψηφία τους δεν έχασαν και τίποτα, αλλά με τη βάση τους, τις διάφορες ελίτ, αλλά και μικροαστικές ομάδες που ποτέ τους δεν αποδέχτηκαν ούτε τις ευθύνες τους για την κρίση, αλλά ούτε την υποχρέωσή τους να συνδράμουν σε λύσεις για την έξοδο. 

Στην ελληνική περίπτωση, τέτοιοι εξουσιαστικοί πυρήνες όταν πιέζονται ή νομίζουν ότι έχουν το περιθώριο, υιοθετούν την "εθνική" σκέπη για να ασκήσουν πολιτική. Αυτήν την περίοδο φαίνεται ότι από αυτήν την πλευρά ασκούν πίεση στην πρωθυπουργική ομάδα να υιοθετήσει την ατζέντα τους και αυτή δείχνει μία αμήχανη συναίνεση, μην μπορώντας ακόμα να σχεδιάσει μία αυτόνομη και αποτελεσματική πολιτική. 

Ίσως όμως να μην συνεχιστεί αυτό για πολύ, λόγω και των αλλαγών που έχει επιβάλλει στην άσκηση πολιτικής το νέο διεθνές μοντέλο οικονομίας (eurogroup, EKT,κλπ), οπότε η κυβέρνηση πιθανά να αναζητήσει μία φιλελεύθερη έξοδο πχ με την ενσωμάτωση και του τμήματος του εκσυγχρονιστικού ΠΑΣΟΚ που δεν έχει ακόμα αξιοποιηθεί. Η οποία και είναι επιθυμητή από κάθε πολίτη ανεξάρτητα αν είναι υποστηρικτής του κυβερνητικού κόμματος.

Μπορεί όμως να καταλήξει και σε ένα μοντέλο Ορμπάν ή Τζόνσον, ένα δίπολο δηλαδή σκληρής φιλελευθεροποίησης της αγοράς και "εθνικής" περιχαράκωσης. Κι αυτό μπορεί να γίνει πρόβλημα για την κοινωνία που θέλει να βλέπει τον ευρωπαϊκό, ανοιχτό ορίζοντα.

Γράφει ο ΦΙΛΗΜΩΝ ΚΑΡΑΜΗΤΣΟΣ

fkaramitsos@yahoo.gr