Τι είν τούτου, οι τζέδες ιμάς τς Γιαννιώτις μας λεν παγράδις, ακόμη κι οι αμπλαούμλες! Όμους ημείς δεν είμιστι τς αντράλας, ίμιστι μι το αβόζο. Τς αγαπάμι ολνούς, όλουν τουν κόσμου. Δεν πράζουμι κανέναν! Όχι σαν καποιανούς που πράζουν τς μπανταλούς, τς ξουπαρμένους! 

Είμιστι μη την Ειρήν! Αλλά όποιους μας πραξ, όποιους θελ να μας παρ τα σπίτια, τα χουράφια, θελ να λιγουστέψ τουν τόπο μας, τουν πουλιμάμι μι όπλα κι μι βουγγάλα, τ δίνουμι καφτάν-μερεμέτ! Τ δίνουμι σουλτάν-μερεμέτ! Διν είμιστι κλασομπατιέρες!

Οι οχτροί μόλις μας κοζιάραν (μας κοζιάρουν) λάκαγαν (λακάν)!

Ειμίς πριν κάνουμι κατ, κοζιάρουμι μι προυσουχή!

Τς Γιρμανούς τς έχου στου στουμάχι, λίγου τς θμάμι. Τα πιο τρανά πιδιά μας ίλιγαν ιστουρίις. Κάποιοι ίλιγαν κι τριάρια, ήταν τριατζήδις! Αλ ήταν γκάου-μπίου.

Τότινις τα πιο πουλά πιδιά ήταν ζάρκα, γκιζέραγαν στα σουκάκια. Χάλιβαν κατ να φαν! Μιρικά γκανάβιαραν ρούχα, παπούτσια, φαγώσιμα, ξύλα, …

Στα Γιάννινα τα σπίτια είχας κηπς, μι δέντρα, που ‘χαν φρούτα. Σι πουλά σπίτια δεν ήταν νουματέοι, αλνούς τς σκότουσαν κι άλ έφκαν στα βνα, στου ξουτερικό, σν Αθήνα,…      

Μπαίναμαν σ’ τς κηπς κι τσιαλέβαμαν κούμπλα, βιρίκουκα, αχλάδια, μιλουκίδουνα, γκδώνια, ζαρζαβατικά, …

Κάποια πιδιά τα στάκωναν οι νοικουκυραίοι κι τα λιάνζαν στου σκοπ. Αυτά ήταν γκαγκάνκα! Όταν τα ρώταγαν ποιοί αλλ ήταν αυτά δι μαρτύραγαν, έκαναν λο.

Στου Κάστρου κι σ άλλις γειτουνιές, ήταν χουράφια κι κήπ μη τχάρια γύρου-γύρου. Κριμανζλιόμασταν στα τχάρια κι μπαίναμαν για τσιαλιό. Μολις ακούγαμαν κατ λακάγαμαν!

Μαμόνια (γκαφρά) δεν είχαν τα σπίτια κι ετς τα μαγαζιά διν είχαν πουλούς μουστιρίδις.

Οι ανθρώπ διν είχαν να φαν! Λέτε κι τώρα νά χουμι τα ίδια; Όταν κάπου έβρισκαν να φαν τζαμπέ, πήγιναν τρέχοντας, μη τυχόν κι τς προυκάνουν άλλ! “Όπου μπέχω τρέχω” ίλιγαν “παν μπέχον άριστον”! Κάποιοι ήταν μπιστόβλιακοι! Του φαΐ του ματσιαλάγαμαν λίγου, για να προυλάβουμι να φάμι πουλί. Τρώγαμαν απ τν κατσαρόλα, μι τα χλιάρια, οτ προυκάναμαν!

Ψαρέβαμαν στ λιμν χουμέν στου νιρό ως τουν αφαλό, μλετς. Κιπρίνια, γλίνια, μαρίτσια, δρουμίτσις, τηλιανούς. Ένας χωνόταν ως του μπιρμπλιάγγα. Μιρικοί νταγκλαράδις ήταν πιο μέσα, οι κοντότερ πιο έξω.

Κάναμαν μπάνια στου Μάτσκα, στου ιφτά, στου βαρέλι, στου δώδικα κι σ άλλα μερ. Ος διν ήξιραν μπάνιου, μάθιναν έχουντας ένα ντενεκέ σφραγισμένουν , ζουσμένουν στ μέση τς. Αλλ πλιατσιάραγαν στου νιρό, ακόμη κι ντάλα μισμέρ, ντάλα ου Ήλιους! Για να μη πνιγεί κάποιους που διν ήξιρι μπάνιου, είχι γιν νόμους, μιταξύ μας: Για να μπανιάρ όποιους δεν ήξιρι και ιδιαίτερα τα κούτσικα, έπρεπε να καν μπάνιου ένας τουλάχιστο μιγάλους, π ήξιρι μπάνιου! Όποιουν τουν τσάκωναν να παραβαίν τουν νόμου, τουν τιμώραγαν να μη πλησιάζ στ λίμν. Ετς δεν πνίκι κανένας. Οι ντατκαναραίοι πνίγουνταν! Βάζαμαν αγώνες, ποιός θα πάει ως τα καλάμια τ Νησιού κι θα φερ καλάμ!  Ποιός είνι πιο γλήγορος, ποιός θα καν πιο μιγάλου μακρουβούτ! Ποιος θα καν τς καλύτιρις φασίες!

Ποιός θα πηράς μέσα απ του βαρέλι, ποιός θα πηράς μέσα απ τα νέρατα! Καναμαν κι φασίες απ τουν τοίχου τ εφτά, απ τ σανίδα τ δώδικα, απ τ σανίδα τ Μάτσκα!   

Παίζαμαν πουλλά πηχνίδια. Κρυφτό, κρυφνουντινικιέ, σκλαβάκια, πρωτ ελιά, μακριά γουμάρα,… κι τοπ. Ξεζγκαρίζαμαν γόνατα, χέρια, μάγλα … Μπουρδουκλουνόμασταν κι πέφταμαν στα χώματα.

Στα πηχνίδια κάποιους τς έπιανι ντενουάρ! Φώναζαν κι χάλαγαν τα πιχνίδια!                                                  

Μη τα πιχνίδια ξεστοχάγαμαν και του φαΐ! Πού να του βρούμι! Όταν όμως βρίσκαμαν μπλετσκώναμαν για τα καλλά!

Στου σκουλειό κάποιοι ήταν πέρα-βρέχει αλλά κατ αλλ σπίρτα, τς έκουβει πουλί, ήταν κι είνι γιρά μυαλά!

Βγαίναμαν κι σν Πλατέα. Λουτιάζαμαν σ τς νταμπέλες πούχαν οι κινηματόγραφ. Διν είχαμαν μαμόνια για να μπούμε να δούμε πώς νικάει του πιδί. Όποιος ήβλιπι ταινία, στ γειτουνιά μας διηγιοόταν του έργου. Αυτοί έλεγαν και πατσιάρια, ήταν πατσιαργιανοί! Μας νόμζναν για μαξλάρδις, για χαμόρια, αλλά ημείς είμασταν κουψουκέφαλοι!

Πιρπατάγαμαν σν πλατέα απάν-κατ, κατ-απάν, μεχρι που μπαφιάζαμαν!

Στα χέρια μας έβγηναν μαντραβίτσες κι τς  καίγαμαν μι σπίρτου!

Όταν πισάραμαν, μπαίναμαν στη σειρά, σν γραμμή κι νικητής ήταν, όποιους του στελνε μακρύτηρα!  Οι κήποι είχαν κι βατσνιές. Μας ήλιγαν ότι στς βατσνιές, είνι ξουτκά, φαντάσματα, σιαταναραίοι, καλικαντζάρια… παλιανθρώπ κι σκιαζόμασταν, πάρα πουλύ!

Ιγώ ήμαν απ εικοίνς που πάινα να δω ξωτκό, ντιπ πιρίεργους. Διν τα φουβόμουν, αλλά διν ίδα πουτές ξουτκό, καλικαντζάρ, …

Πράζαμαν, τζνάγαμαν, ου ένας τουν άλλουν κι όταν μας έδερναν, βάζαμαν του σκουσμό.

Αν κάποιους ήταν ταγάρας δεν τουν παίζαμαν, κάποιοις φουρές. Αν ήταν σιαπέρας τουν ταλιάραμαν μέχρι που έμινι ταπίκπα! Μόλις έπεφτε ταπίκπα,

Για να μη μας παίρνουν τάρα οι τζέδες, όταν θέλαμαν να πούμι κατ, του λέγαμαν στα Καστρινά!

Οι μιγάλ όταν λέγαμαν κακές κουβέντες μας χούγιαζαν.

Καναμαν κι καντάδις στς φλάτκις, στα ντοβ-χαλόν, όχι στς φουρλαϊδις!

Κάναμαν γλέντια μι τς μουσικάντηδις, στου Κάστρο, στ Λίμν, στου Κουρμανιό, στ Σιαράβα, ζν Πλατέα, ζν Καραβατιά, ζν Καλούτσια, στου Βελισάριου, στου Νσι, ζν Ντραμπάτουβα … Κι που δεν παέναμαν! Για τι μας, για του κεφ μας!  Δεν ήμασταν ούτι Μπατίδιδις, ούτι Καραμπέριδις!

Τα Χριστούγιννα, τ άι Βασιλειού, τς απουκριές, τν Πασκαλιά  κάναμαν πουλά γλέντια!

Ιμένα μ άριζαν τα γλέντια π κάναμαν στου λόφου σν Πιρίλιφτ! Γλέντια πουλλά κάναμαν τς Ζωοδόχου Πηγής. Παέναμαν προυί-προυί, πιάναμαν τόπου, στου πλάι τ’ λόφου. Στρώναμαν τς κουβέρτες σ τς πρασνάδις. Ένας καθόταν να φλάει τα πράματα κι τουν τόπου. Οι άλλ πάιναν σ ν εκκλησιά π’ λειτουργούσι ο Δισπότς (ου Μητρουπολίτς). Μόλις απόλαϊ η εκκλησιά, φέρναμαν γύρου τς τάφς! Κατόπ αρχίναγαν τα φαγουπότια, τα τραγούδια τα γέλια, οι χουροί μι κλαρίνα, μι βιουλιά, μι νταούλια, μι τα ακουρτιόνια, μι τα ούτια, μι τς κιθάρις, τα μπουζούκια, μι τα μαντουλίνα, μι τα λαγούτα, …

Ιμένα μ άριγαν οι χουροί και τα τραγούδια μι του στόμα. Πουλλοί τραγδάγαν σαν αηδόνια, χαίρουσαν να τς ακούς. Πουλύ τα φχαριστιόμουν αυτά τα τραγούδια κι τς χουρούς! Πιο πουλύ του φχαριστιόμουν όταν έπαιζι και μια φυσαρμόνικα! Φεύγαμαν μι του σούπουπου! Δίναμαν εφχές πουλλές ευχές κι χουρίζαμαν καθένας για του τσαρδάκιτ!        

Ουραίες μέρες, ουραία χρόνια.

Γράφει ο Γιώργος Μακρίδης